www.powstaniewlkp.fora.pl

kaszubzkaszub

Witam na imię mam Radek na forum natrafiłem przypadkiem (nie wiem czy właściwie w tym dziale powinienem utworzyć post, jeśli nie przepraszam) w mojej miejscowości a dokładnie w Luzinie (pow. wejherowski, woj. pomorskie) niedługo zostanie odbudowany Pomnik ku czci Towarzystwa Powstańców i Wojaków który został wysadzony w powietrze przez hitlerowców na początku II wojny światowej, ja poszukuję jakichkolwiek informacji na temat tego Towarzystwa czy może ktoś z drogich forumowiczów wie, poda literaturę na temat tego Towarzystwa, konkretnie chodzi mi jak ono powstało i jak to się stało że Towarzystwo to zostało utworzone u mnie w miejscowości na Kaszubach szukam jakiś związków, szukałem trochę w internecie o tym Towarzystwie ale nic szczególnego nie znalazłem bardzo bym się ucieszył jak ktoś z forumowiczów podał literaturę z checią bym poczytał o tym Towarzystwie.

Z pozdrowieniami Radek

Zdzisław

Według opracowania Tadeusza Salomona – dotyczącej organizacji kombatanckich: „Stowarzyszenia kombatanckie Powstańców Wielkopolskich w latach 1921-1939” na temat Związku Towarzystw Powstańców i Wojaków Ziem Zachodnich Rzeczypospolitej Polskiej znajdzie Pan następującą informację :

Dowództwo Okręgu Korpusu VII w Poznaniu dostrzegało w byłych powstańcach i wojakach potencjalnych sprzymierzeńców dla obrony granicy zachodniej Państwa Polskiego. Z tego powodu na życzenie jego szefa, generała dywizji Kazimierza Raszewskiego, 7 kwietnia 1922 r. został powołany Związek Towarzystw Powstańców i Wojaków Ziem Zachodnich RP. W jego szeregach mogli kontynuować swoją dotychczasową działalność członkowie rozwiązanego Towarzystwa Powstańców Wielkopolskich.
Związek działalność swą opierał na statucie i opracowanym na jego podstawie regulaminie. Fundamentalnym założeniem Związku, jak zresztą wszystkich pozostałych, o których będzie mowa, była deklaracja, że jest stowarzyszeniem bezpartyjnym i apolitycznym. Rzeczywistość pod tym względem była odmienna.
Celem Związku było:
1) pielęgnowanie pamięci poległych w powstaniu i w późniejszych walkach przy ustalaniu granic;
2) pogłębianie idei państwowości polskiej i budzenie poczucia obowiązków oby¬watelskich, szczególnie wśród młodszego pokolenia;
3) skupianie wszystkich obywateli danej miejscowości i okolicy, którzy brali bez¬pośredni lub pośredni udział w powstaniu oraz wszystkich wojaków, którzy bądź to ochotniczo, bądź też ,na podstawie poboru służyli w wojsku;
4) podtrzymywanie ducha solidarności i braterskości przez zgromadzenia, wykłady, odczyty, obchody świąt i rocznic narodowych;
5) rozwijanie tężyzny cielesnej przez ćwiczenia wojskowe, mające na celu wychowanie fizyczne i wyszkolenie wojskowe, zgodnie z regulaminami — przepisami obowiązującymi w armii polskiej;
6) podtrzymywanie wśród członków gotowości niesienia w razie potrzeby czynnej pomocy armii polskiej;
7) udzielanie członkom pomocy moralnej i materialnej.

Członkami Związku mogli być „Polacy chrześcijanie" czci nieposzlakowanej, któ¬rzy brali udział z bronią w raku w walkach o oswobodzenie Polski, zwłaszcza jej Ziem Zachodnich w roku 1918/1919. Wyróżniono 5 rodzajów członkostwa. Pierwszy rodzaj stanowili byli uczestnicy Powstania Wielkopolskiego (powstańcy zbrojni). Na drugim miejscu wylicza statut tzw. powstańców zasługi, którzy czynnie lub biernie przyczynili się do oswobodzenia kraju. Trzecią grupę tworzyli wyżej wymienieni wojacy, czwartą członkowie honorowi, a piątą tzw. członkowie nadzwyczajni. Członkami honorowymi mogli być weterani z powstania 1863 r. i ci, którzy położyli szczególne zasługi dla sprawy narodowej lub dla rozwoju towarzystwa. Członkiem nadzwyczajnym mogła być młodzież przedpoborowa.
W 1927 r. Związek liczył 11 614 członków. Należeli oni do odpowiednich na danym terenie towarzystw wchodzących w skład okręgów, których jednostką nadrzędną były zarządy wojewódzkie, podległe Generalnemu Zarządowi Związku Towarzystw Powstańców i Wojaków Ziem Zachodnich Rzeczypospolitej Polskiej z siedzibą w Poznaniu.
Generalnemu Zarządowi podlegały 3 zarządy wojewódzkie: poznański (DOK VII w Poznaniu), pomorski (DOK VIII w Toruniu), śląski (DOK V w Katowicach). Na czele Generalnego Zarządu Związku w latach 1922-1924 stali: pik rez. dr Bernard Śliwiński (prezes) i kpt. rez. Mieczysław Paluch (wiceprezes).
W 1924 r. zarządy wojewódzkie Wielkopolski, Pomorza i Śląska wybrały nowy Zarząd Generalnego Związku, którego prezesem został gen. broni Józef Dowbor Muśnicki, a wiceprezesem płk rez. dr Bernard Śliwiński.
Na skutek zjednoczenia ze Związkiem Powstańców Śląskich (17 sierpień 1925 r.) skład Zarządu Generalnego Związku uległ zmianie. Gen. broni Józef Dowbor Mu-śnicki został prezesem honorowym, ppłk rez. Maciej Mielżyński — prezesem, Jan Przybyła — I wiceprezesem, Zygmunt Głowacki — II wiceprezesem.
Wydarzeniem, które wstrząsnęło całą Polską, był przewrót majowy w 1926 r. Jego reperkusje odczuł także Związek Powstańców i Wojaków. W pierwszym okresie po przewrocie Związek zajął negatywne stanowisko wobec Piłsudskiego i jego polityki. W dniu 13 maja, w czasie zebrania Związku w lokalu kina „Apollo" przy ul. Piekary, przedstawiciele Zarządu Generalnego Związku potępili działanie Naczelnego Wodza i opowiedzieli się za dotychczasowym prezydentem i rządem. Jednak już w czerwcu poszli na kompromis wobec nowej rzeczywistości politycznej, a 5 lutego roku następnego, w czasie plenarnego zebrania trzech zarządów wojewódzkich Związku (przy DOK V, VII -i VIII), uchwalono rezolucję, w której stwierdzono, że ich organizacja w całej pełni popiera „dążenia Ministra Spraw Wojskowych Marszałka Piłsudskiego" oraz uchwalono wysłanie „depesz hołdowniczych do Prezydenta Rzeczypospolitej i Marszałka Piiłsudskiego" .
Krytyczne stanowisko Związku zajęte w pierwszym okresie po przewrocie organizacja opłaciła odsunięciem od niej generała J. Dowbora Muśnickiego oraz przyszłymi trudnościami na drodze legalnej działalności. Ponadto postawa polityczna Związku wobec przewrotu majowego świadczy, że nie był on organizacją bezpartyjną i apolityczną, jak tego domagał się statut.
Ważnym wydarzeniem w dalszych dziejach Związku był Zjazd jego delegatów, który odbył się 15 maja 1927 r. Zjazd dokonał wyboru nowych władz naczelnych Związku. Prezesem wybrany został dr Zygmunt Głowacki, a urząd sekretarza generalnego Związku powierzono por, rez. Stefanowi Szykownemu.
Burzliwy przebieg Zjazdu wykazał brak jednomyślności politycznej wśród delegatów. Doszło do gwałtownego starcia pomiędzy delegatami o orientacji politycznej prorządowej i jemu przeciwnej. Większość delegatów opowiedziała się za dotych¬czasową linią politycznego działania Związku. Jednak część delegatów z mjr. Mieczy¬sławem Paluchem na czele wystąpiła z szeregów Związku, tworząc nową organizację kombatancką powstańc6w, która przyjęła nazwę Wielkopolski Związek Powstańców i Wojaków.

Zachęcam do odwiedzenia internetowej : wielkopolskiej biblioteki cyfrowej , gdzie znajduje się m.in. Księga Powstańców i Wojaków . Bydgoszcz 1925 .
Pozdrawiam serdecznie dr Zdzisław Kościański

kaszubzkaszub

Bardzo serdecznie dziękuje Panu za odpowiedź niedawno udało mi się zdobyć zdjęcie tego pomnika mam nadzieję że już niedługo zostanie odbudowany tak samo jak przed wojną (Jeśli to Pana interesuję zdjęcie tego pomnika mogę podesłać)

Dziękuje jeszcze raz za odpowiedź

Z Pozdrowieniami Radosław Sikora

Jerzy Żurko

Warto się zainteresować walkami kaszubów w czasie Powstania Wielkopolskiego - mało znany temat.

kaszubzkaszub

Słyszałem o grupach Kaszubów którzy brali udział w Powstaniu Wielkopolskim wiem, że w czasie Powstania Wlk. był oddział Kaszubów im. Józefa Piłsudskiego a dowódcą był mieszkaniec mojej miejscowości.

PS Tylko tyle wiem na temat Kaszubów walczących w Powstaniu Wielkopolskim może w przyszłości czegoś się więcej dowiem.

davidovv · Wysłany: Pon 22:40, 25 Mar 2013 Temat postu:

szukam informacji na temat Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Górze woj wlkp. powiat Jarociński gmina JAraczewo.
jaraczewo(kropka) archiwa(kropka)org/zasoby(kropka)php?id=708 interesuje mnie dosłownie wszystko na ten temat pozdrawiam i dziekuje

Zdzisław

Jeszcze informacja dla Pana Radka ! Znany miłośnik i piewca kaszubski Feliks Loszek Sikora opublikował książkę: Z dziejów Towarzystwa Powstańców i Wojaków w Luzinie imienia Tadeusza Kościuszki, Luzino 2010. Pomnik Powstańców i Wojaków w Luzinie, zwany pomnikiem Wolności na, trwałe zadomowił się w świadomości historycznej Luzinian i choć już z górą minęło 70 lat od jego zburzenia, jest materialnym śladem i wierności „Tej Ziemi” ludu kaszubskiego. Autor przedstawił dość obszernie postać płk. dypl. Jana Zielke z Zelewa – kawalera Orderu Virtuti Militari 5 kl, który był pierwszym obywatelem Gminy Luzino, który brał bezpośredni udział w Powstaniu Wielkopolskim i to od razu na stanowisku dowódcy baterii. Z pozdrowieniem Zdzisław Kościański